Diensten
Over indexeren
Een index is geen:
inhoudsopgave of simpelweg een lijst van woorden die het meest voorkomen in een tekst. Een goede, samenhangende index kan niet door een computer worden gegenereerd maar vergt een menselijk brein. Een professionele indexer kan de belangrijkste onderwerpen in een boek in de juiste context plaatsen en kan bepalen welke onderwerpen, personen, gebeurtenissen e.d. er echt toe doen voor de lezersgroep.
Een index is:
een gestructureerde lijst in alfabetische, numerieke of chronologische volgorde met verwijzingen naar en tussen relevante onderwerpen, namen en begrippen in een document. Een index is zo opgezet dat lezers snel en efficiënt relevante informatie in deze documenten kunnen vinden en terugvinden.
De definitie van een document is zeer breed: het kan een boek zijn, een tijdschrift, een website of iedere andere informatiebron. Mijn specialisatie ligt in het indexeren van boeken op het gebied van de sociale en geesteswetenschappen.
Een indexer leest de tekst (vaak ook meerdere keren), identificeert de belangrijkste onderwerpen, begrippen en namen en vertaalt deze in trefwoorden, de zogenaamde hoofd- en subtrefwoorden/ingangen. De indexeerder voegt kruisverwijzingen (zie/zie ook) toe waar dat nuttig is (bijvoorbeeld in het geval van synoniemen). Bij het schrijven van de index verliest de indexer het niveau, de manier van denken en mogelijk zoekgedrag van het lezerspubliek nooit uit het oog.
Waarom het de moeite waard je index aan een professionele indexer uit te besteden
Zodra je boek zich in de laatste fase voor het drukken bevindt, heb je zelf waarschijnlijk al vele maanden of langer besteed aan het zorgvuldig overwegen en heroverwegen van ieder woord dat je hebt opgeschreven. De tijdsdruk in dit stadium is hoog: de uitgever heeft waarschijnlijk zelfs al tijd gereserveerd bij de drukker.
Een snelle door een computer gegenereerde lijst met trefwoorden doet je werk echter meer kwaad dan goed. Het boek waaraan je gedurende langere tijd met veel kennis en liefde aan hebt gewerkt, verdient de intellectuele vaardigheden van een mens die zich kan inleven in het zoekgedrag van je lezersgroep en de belangrijkste onderwerpen en hun onderlinge relaties kan vertalen in de juiste hoofd- en subtrefwoorden.
Bovendien hoef je je bij het inhuren van een professionele indexer zelf geen zorgen te maken over de soms ingewikkelde stijlvoorschriften van uitgevers, het zelf aanleveren van lijsten met trefwoorden, etc. En hoewel het niet onder de officiële taken van een indexer valt, profiteer je bovendien van een extra automatische ronde proeflezen. Een indexer komt in dit laatste stadium niet zelden nog typ- en stijlfouten of zelfs inhoudelijke onjuistheden tegen.
Bespaar jezelf dus de stress en doe op dit laatste moment geen concessies aan de kwaliteit van je product. Ik help je er graag bij je boek met een hoogwaardige index te completeren.
Mijn aanpak
Het indexeerproces
Na ontvangst van de eerste of tweede drukproef (meestal in PDF-formaat) kan het indexeren beginnen. Hiervoor maak ik gebruik van gespecialiseerde software.
Na het lezen van de inleiding en eventuele aantekeningen over transliteratie, begin ik met indexeren. Dit doe ik parallel aan het lezen van de tekst. In dit stadium identificeer ik belangrijke onderwerpen, namen, begrippen enz. en voer ik hoofdingangen en zoveel mogelijk subingangen in om achteraf te lange reeksen met paginaverwijzingen te vermijden. Ook maak ik kruisverwijzingen waar nodig.
Ik verzamel eventuele vragen die ik aan je heb mochten me dingen uit de tekst niet duidelijk zijn. Ook maak ik aantekeningen van dingen die ik zelf tijdens het redigeren van de index nog eens extra moet controleren. Tevens houd ik een overzicht bij van eventuele spelfouten, inconsistenties en soms zelfs fouten in de tekst. Ook al is een tekst meerdere keren proefgelezen, is het niet uitzonderlijk dat een indexer er nog behoorlijk wat inconsistenties en fouten uitpikt. Dit komt omdat indexers tijdens hun werk vaak nog aanvullend onderzoek in externe bronnen moeten doen naar personen, gebeurtenissen, data en dergelijke.
Zodra de laatste pagina is gelezen en alle hoofd- en subingangen in mijn software zijn ingevoerd, begin ik met het redigeren van de index. Dit proces is niet te onderschatten en kan in sommige gevallen gemakkelijk 30-40% van de doorlooptijd in beslag nemen. Tot de belangrijkste taken behoren het controleren van de consistentie van de hoofd- en subtrefwoorden, het toevoegen of verwijderen van subingangen, het controleren van kruisverwijzingen en het beoordelen of ingangen wellicht ‘terloopse vermeldingen’, te algemeen of vaag zijn.
Na aflevering van de index kan ik deze op verzoek van de auteur nog aanpassen met kleine wijzigingen. In dit stadium worden ook eventuele wijzigingen in paginareferenties als gevolg van paginaveranderingen in de tekst in de index verwerkt.
Mijn laatste taak voordat de index wordt gedrukt, is te controleren of de typesetter hem correct heeft gezet.
Professionele regels, normen en huisstijl
Beroepsregels, normen en huisstijlvoorschriften van uitgevers: ze zijn allemaal van invloed op hoe jouw index er uiteindelijk uit komt te zien. Als professioneel indexer neem ik deze altijd als uitgangspunt. Jij als auteur of redacteur hebt mogelijk andere ideeën over wat je in je index terug wilt zien en hoe deze eruit moet zien. In overleg met mij als indexer, jijzelf als klant en natuurlijk jouw uitgever, kunnen we kijken of speciale wensen haalbaar zijn. Mocht je speciale wensen of bijzondere ideeën hebben, dan sta ik er altijd voor open om deze, voordat ik met de index aan de slag ga, met je te bespreken.
Detailleringsgraad en gebruikersvriendelijkheid
Ik denk dat één van mijn sterke kanten ligt in het leveren van lezersvriendelijke en diepgaande indexen die de belangrijkste onderwerpen en hun context belichten, maar waarbij ik tegelijkertijd oog voor detail heb. Bovendien wil ik de lezer op een zo direct mogelijke wijze naar de gezochte informatie leiden. Het kan erg frustrerend zijn om via talloze kruisverwijzingen tussen verschillende hoofdtrefwoorden door te moeten navigeren of om door lange reeksen met paginareferenties te moeten spitten om uiteindelijk te vinden wat je zoekt.
In mijn indexen zul je daarom ook relatief veel dubbele vermeldingen (‘double postings’) en hoofdingangen met subingangen aantreffen. Zelfs door niet-gewenste ‘terloopse vermeldingen’ uit te sluiten, kunnen de indexen behoorlijk uitgebreid en gedetailleerd worden. Ik heb gemerkt dat vooral in het academische circuit mijn gedetailleerde aanpak door veel van mijn klanten en hun lezers op prijs wordt gesteld. Gemiddeld ligt de omvang van mijn indexen tussen 6% en 10% van de indexeerbare tekst van een boek. Sommige uitgevers leggen beperkingen op aan de omvang van registers, daarom is het belangrijk dat je me vooraf informeert als er een maximale lengte is.
Klantenbestand
Mijn klantenbestand bestaat uit gerenommeerde internationale uitgevers, universiteiten, onderzoeksinstellingen en individuele auteurs. Een selectie van mijn klanten:
Uitgevers
- Brill, Nederland
- Cambridge University Press, Verenigd Koninkrijk
- Claeys & Casteels Publishing, Nederland
- Edinburgh University Press, Verenigd Koninkrijk
- Intersentia, België
- Mohr Siebeck, Duitsland
- Oxford University Press, Verenigd Koninkrijk
- Palgrave Macmillan, Verenigd Koninkrijk
- Routledge, Verenigd Koninkrijk
- SDU, Nederland
- Sewalt & Revier, Nederland
- Taylor & Francis, Verenigd Koninkrijk
- Wolters Kluwer, Nederland
Universiteiten & onderzoeksinstellingen
- Aga Khan Centre, Verenigd Koninkrijk
- Georg-August-University Göttingen, Duitsland
- Universiteit Gent, België
- Universität Innsbruck, Oostenrijk
- Universiteit Leiden, Nederland
- University of Sydney, Australia
- University of the West of Scotland, Verenigd Koninkrijk
- Volda University College, Noorwegen
- Wake Forest University, Verenigde Staten
“Ik heb er alle vertrouwen in om indexeringsopdrachten aan Jacqueline uit te besteden. Ze voldoet aan alle voorwaarden om een goede index af te leveren: betrouwbaarheid, nauwkeurigheid en punctualiteit”
Henk Revier, VOF Sewalt & Revier
Op mijn portfoliopagina vind je een selectie van de boeken die ik voor bovenstaande opdrachtgevers heb geïndexeerd.